Vitamin và yếu tố vi lượng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khoẻ của bà bầu và thai nhi. Chúng không chỉ giúp bảo vệ sức khoẻ, tăng cường sức đề kháng mà còn có tác dụng phòng ngừa các dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Vậy bổ sung vitamin khi mang thai như thế nào để đạt hiệu quả cao?
1.Vai trò của vitamin và yếu tố vi lượng đối với sức khoẻ của bà bầu
Vitamin và yếu tố vi lượng có vai trò quan trọng đối với thai kỳ. Hiện nay, việc sử dụng các viên uống bổ sung vitamin và yếu tố vi lượng dành cho bà bầu đã trở nên phổ biến. Tuy nhiên, các chuyên giá khuyến cáo dù các viên uống bổ sung có an toàn, hiệu quả đến đâu cũng không thể thay thế các loại vitamin và khoáng chất cần thiết qua một chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý. Các nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng vitamin và cá chất khác có trong thức ăn có khả năng cân bằng tốt hơn so với các loại được làm từ nhân tạo.
Trên thực tế, có một số vitamin và dưỡng chất cơ thể khó hấp thu hoặc tỷ lệ hấp thu qua thức ăn thấp như vitamin C trong quá trình bảo quản hoặc đun nấu lâu sẽ tự phân huỷ, sắt khó hấp thu nếu thiếu vitamin C. Đặc biệt, một số vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K sẽ được hấp thu tốt hơn nếu được bổ sung thêm chất béo từ dầu mỡ trong chế độ hàng ngày…
Việc bổ sung vitamin cho bà bầu còn có rất nhiều công dụng như hỗ trợ quá trình mang thai diễn ra thuận lợi hơn; giúp cho thai nhi phát triển toàn diện về sức khoẻ, đặc biệt là não bộ; ngăn ngừa một sô dị tật bẩm sinh ở thai nhi; tăng cường sức khoẻ thai phụ cũng như hạn chế một số bệnh lý hay gặp ở phụ nữ mang thai như thai chậm phát triển, sinh non, viêm nhiễm…
2.Bà bầu cần bổ sung vitamin và yếu tố vi lượng nào?
Khi chọn vitamin bổ sung cho bà bầu, bạn cần chú ý tới một số thành phần quan trọng như sau:
-Acid folic (vitamin B9)
Acid folic vô cùng cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Việc uống acid folic với liều lượng thích hợp từ 3 tháng trước khi mang thai đến hết 3 tháng đầu của thai kỳ làm giảm đáng kể tỷ lệ thai nhi mắc các dị tật của ống thần kinh. Đây được coi là loại dị tật phổ biến ở thai nhi như tật nứt đốt sống gây liệt di dưới, mất cảm giác chi dưới…hay nặng nề hơn như dị dạng thai vô sọ…
Chính vì thế, ngoài việc bổ sung acid folic từ thực phẩm, ngay từ trước khi có ý định mang thai, chị em nên sử dụng thêm viên uống acid folic để bổ sung vitamin và dự phòng các dị tật nghiêm trọng này. Liều bổ biến hiện nay được Bộ Y tế Mỹ khuyên dùng là 0,8mg (800 mcg)/ngày.
Trong thực phẩm, acid folic có nhiều trong các loại rau xanh có màu sẫm như rau cải xanh, rau chân vịt, sữa, chuối…
-Sắt
Sắt tham gia vào quá trình hình thành hồng cầu và có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy nên rất cần thiết cho các bà mẹ mang thai. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo mẹ bầu nên bổ sung khoảng 30mg sắt nguyên tố mỗi ngày để dự phòng thiếu máu. Cần chú ý, lượng sắt dư thừa vào cơ thể sẽ không được đào thải mà sẽ được tích trữ lại, do đó việc uống sắt thường xuyên và liều lượng cụ thể cần phải được cân nhắc.
Trong thực phẩm, sắt có nhiều trong rau ngót, cá biển, thịt nạc, rau muống…
-Canxi
Canxi là khoáng chất vô cùng quan trọng, ngoài việc tạo xương và răng thì chúng còn tham gia vào quá trình vận động, tuần hoàn và dẫn truyền thần kinh.
Khi mang thai, thai nhi không thể tự tổng hợp canxi nên người mẹ chính là nguồn canxi duy nhất cho bé, nguồn canxi này sẽ được lấy chủ yếu từ xương và răng của mẹ. Chính vì vậy, từ tuần thai thứ 29 trở đi, thai nhi sẽ lấy của mẹ trung bình 250 mg canxi/ngày để phục vụ cho việc tạo xương.
Do đó, việc bổ sung canxi là vô cùng quan trọng cho mẹ bầu cả trước và trong quá trình mang thai. Ngoài chế độ ăn giàu canxi thì mẹ bầu cũng nên cân nhắc việc bổ sung canxi qua viên uống. Trung bình phụ nữ trước khi mang thai cần khoảng 800mg canxi nguyên tố mỗi ngày để đảm bảo đủ lượng canxi cho cơ thể, trong khi đó phụ nữ mang thai cần bổ sung khoảng từ 1000 – 2000 mg và không nên vượt quá 2500 mg canxi nguyên tố mỗi ngày.
Để hấp thu canxi tốt, mẹ bầu cần uống với liều lượng và thời điểm thích hợp, tránh dùng chung với sắt, sẽ làm giảm hấp thu của canxi.
-Vitamin D
Vitamin D có vai trò trong việc hấp thu và chuyển hoá các chất khoáng cần thiết như canxi, phospho vào cơ thể. Khi mang thai nếu cơ thể thiếu vitamin D sẽ làm tăng nguy cơ như trẻ còi xương ngay trong bụng mẹ, trẻ khi ra đời sẽ lâu liền thóp.
Để hấp thu vitamin D từ tự nhiên, mẹ bầu có thể dành thời gian tắm nắng khoảng 20-30 phút/ngày hoặc bổ sung vitamin D 15 mcg/ngày. Một số thực phẩm giàu vitamin D như pho mát, trứng, sữa, cá, hay các thực phẩm có tăng cường vitamin D cũng đem lại hiệu quả cho mẹ bầu.
-Magie
Magie có tác dụng giải độc thai nghén. Các thực phẩm giàu magie như các loại rau xanh, lúa mì, các loại quả cứng, đậu đỗ, hải sản…Khi theo thức ăn vào cơ thể, thường chỉ khoảng 30-40% lượng Magie được hấp thu và vitamin D3 là chất có tác dụng giúp cơ thể hấp thu magie tốt hơn.
Bên cạnh một số vitamin và khoáng chất quan trọng trên thì mẹ bầu cũng cần thiết phải bổ sung thêm các vitamin như vitamin A, B1, B2, vitamin C, kẽm, iốt…Thông thường các loại vitamin tổng hợp cho bà bầu sẽ có đủ các thành phần cần thiết để mẹ bầu cung cấp cho cơ thể mẹ bầu.
Có thể nói, vitamin tổng hợp cho bà bầu chính là sản phẩm giúp cho mẹ bầu và thai nhi có một thai kỳ khoẻ mạnh và cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết. Chính vì vậy, việc bổ sung vitamin tổng hợp cho bà bầu là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất thì bà bầu cũng cần chú ý cân đối với chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi, sinh hoạt, giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái để chuẩn bị tốt cho sự chào đời của bé yêu.
