Men gan tăng cao là cảnh báo của nhiều bất ổn trong cơ thể như viêm gan cấp, viêm gan mạn tính giai đoạn hoạt động, tắc đường mật, viêm tuỵ…Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu men gan tăng cao nguy hiểm như thế nào?
Men gan tăng cao nguy hiểm như thế nào?
Thế nào là men gan cao?
Gan là cơ quan chống độc của cơ thể, mọi chất độc khi vào cơ thể đều được xử lý ở gan. Tế bào gan luôn chịu tác động của những tác nhân độc hại và men gan là một loại enzyme nằm trong tế bào gan.
Khi tế bào gan chết đi do quá trình lão hoá thì sẽ có một lượng men gan được phóng thích vào máu ở nồng độ dưới 40UI/L. Men gan bình thường có các chỉ số sau: AST: 20-40 UI/L; ALT: 20-40 UI/L, GGT: 20-40UI/L, phosphatas kiềm: 30-110 UI/L. Khi cao hơn các chỉ số này được gọi là men gan cao.
Vì một số nguyên nhân như uống nhiều rượu bia, nhiễm virus, dùng nhiều thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc hạ mỡ máu…làm cho các tế bào gan bị tổn thương, bị huỷ hoại từ đó giải phóng men vào máu. Khi đó xét nghiệm sẽ thấy men gan cao.
Nguyên nhân nào gây men gan cao?
Men gan cao thường gặp ở những người bị viêm gan hoặc các bệnh lý khác của bệnh gan do dùng một số thuốc làm tăng men gan, người uống bia, rượu.
Viêm gan: Viêm gan do bất kỳ nguyên nhân nào cũng làm cho men gan tăng cao. Những viêm gan do các nhóm virus như A, B, C E, D có mức độ tăng rất cao và thường gây ra tình trạng viêm cấp tính.
Tổn thương gan do virus chính là loại tổn thương rất nguy hiểm vì sau khi virus xâm nhập tế bào gan, chúng sinh sản rất nhanh, rất mạnh và phá huỷ tế bào gan mà chúng xâm nhập càng lớn, chính vì thế lượng men gan giải phóng ra càng nhiều. Theo đó, trong các trường hợp viêm gan cấp tính hoặc viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan thì lượng men gan tăng nhanh một cách đột biến, có khi lên tới 5.000 U/I.
Uống rượu, bia: Rượu, bia chính là nguyên nhân thường gặp trong các trường hợp tăng men gan, đặc biệt là rượu, nó huỷ hoại tế bào gan, từ đó men gan tăng lên. Theo đó, lượng men gan tăng ở người uống rượu, bia sẽ tuỳ thuộc vào liều lượng và chất lượng của rượu, bia. Thông thường, khi lượng men gan tăng do rượu thì loại AST thường tăng cao từ 2-10 lần trong đó lượng ALT tăng ít.
Uống nhiều rượu bia làm men gan tăng cao
Bệnh sốt rét: Trong bệnh sốt rét, đặc biệt là sốt sét ác tính, men gan cũng có thể tăng cao vì khi đó các tế bào của gan và thận đều bị tổn thương.
Bệnh về đường mật: Men gan cũng có thể tăng trong các bệnh về đường mật như viêm túi mật, viêm đường mật, sỏi đường mật trong gan, teo đường mật bẩm sinh hay áp xe gan.
Bên cạnh đó, một số bệnh lý khác như do ứ sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non hay khi sử dụng thuốc để điều trị một bệnh lý nào đó, chẳng hạn như thuốc điều trị bệnh lao cũng gây ra những ảnh hưởng đến quá trình chuyển hoá của tế bào gan, gây ngộ độc tế bào gan hoặc là viêm gan cấp tính.
Xem thêm: TOP thực phẩm tăng cường miễn dịch cho người bệnh gan
Những chỉ số trong men gan dự báo nguy hiểm
Men gan cao sẽ phản ánh tình trạng tế bào gan đang bị tổn thương, gan đang bị viêm. Nếu men gan tăng nhẹ dưới 2 lần thì người bệnh hầu như chưa có biểu hiện hay triệu chứng gì, nếu không đi xét nghiệm thì sẽ không biết được.
Ở giai đoạn này, nếu sử dụng rượu bia nhiều thì sẽ rất nguy hiểm vì lượng acetaldehyt là chất độc được sản sinh ra khi sử dụng bia rượu sẽ phá huỷ tế bào gan rất mạnh, có thể tế bào gan sẽ bị huỷ hoại hàng loạt gây viêm gan cấp, hôn mê gan, gây nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, men gan cao nếu không được điều trị sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan hay thậm chí là ung thư gan.
Chỉ số AST và ALT trong men gan cao dự báo sẽ giảm dần tuổi thọ, tăng tỷ lệ tử vong từ 21-78%. Nếu chỉ số AST tăng gấp đôi thì sẽ tăng 32% nguy cơ tử vong, nếu tăng gấp đôi thì nguy cơ tử vong sẽ lên đến 78%. Khi chỉ số ALT gấp đôi sẽ tăng 21% nguy cơ tử vong và khi tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong sẽ là 59%.
Phòng và điều trị men gan cao như thế nào?
Để phòng và điều trị men gan tăng cao, bạn cần bảo vệ tốt lá gan bằng việc áp dụng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý, hạn chế việc sử dụng rượu bia và đồ uống có cồn, không hút thuốc lá, không ăn da và mỡ động vật, các thực phẩm chứa nhiều đường, nhiều dầu mỡ, tránh các gia vị cay nóng.
Cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục nhẹ nhàng, không thức khuya, không nên làm các công việc nặng nhọc nhiều.
Với những người có nguy cơ tăng men gan (thường là những người uống nhiều rượu bia, thừa cân, béo phì…), cần đặc biệt chú ý: Hạn chế uống rượu bia tối đa trong mỗi bữa tiệc bởi có thể “tích tiểu thành đại”, nên ăn nhiều rau củ, hành tỏi trong bữa ăn.
